Capaciteitsgebrek elektriciteitsnet legt woningbouw Spanje stil
In dit artikel:
Het Spaanse elektriciteitsnet raakt op steeds meer plekken verzadigd, waardoor de aansluiting van nieuwe woningen stokt. Brancheorganisatie aelec waarschuwde dat vanaf september aanvragen voor extra capaciteit op grote schaal worden afgewezen: van 6,8 GW recent aangevraagd vermogen ging 43% niet door. In november 2025 had 87% van de knooppunten in het distributienet geen vrije capaciteit meer, een stijging ten opzichte van voorgaande maanden, meldt toezichthouder CNMC. Marta Castro van aelec vatte de situatie scherp samen: “De distributienetten zitten vol. Dat is zorgwekkend.”
De druk op het net komt vooral door toenemende vraag van industrie, elektrisch vervoer en datacenters, terwijl de woningbouw en de verduurzaming van huizen juist extra elektriciteit vragen. Volgens onderzoek van Deloitte en aelec verbruiken woningen 18% van de energie in Spanje en veroorzaken ze 8% van de broeikasuitstoot; nog altijd is 37% van dat verbruik fossiel. De huidige tempo van verduurzaming—ongeveer 2% per jaar—moet volgens de onderzoekers ongeveer verdrievoudigen om klimaatdoelen te halen. Deloitte-expert Laureano Álvarez wijst erop dat de veelheid aan gasgestookte ketels de transitie naar elektrische, duurzame verwarmingssystemen belemmert.
Tegelijkertijd worstelt Spanje met een woningtekort. Jaarlijks komen naar schatting 180.000–250.000 nieuwe huishoudens bij, maar in 2024 werden slechts circa 100.000 woningen opgeleverd. De Spaanse Bank schat dat sinds 2021 zo’n 700.000 woningen tekort zijn gekomen. Als het net geen ruimte biedt voor nieuwe aansluitingen en voor grootschalige elektrificatie, kan het tekort richting 2040 uitgroeien tot miljoenen woningen, met sterke prijsopdrijving en minder kansen voor starters en jonge gezinnen.
De regering reageert met grote netinvesteringen na de grote stroomuitval van april: het hoogspanningsnet krijgt 13,6 miljard euro voor 2025–2030 (een stijging van 65%), wat moet leiden tot 422 nieuwe aansluitingen en een toename van de toegangscapaciteit tot 27,7 GW. Ook komen normvoorstellen van netbeheerder REE en een uitbreiding van het netwerk met 21%, ook buiten stedelijke gebieden. Aelec pleit daarnaast voor meer flexibiliteit, versnelde procedures, stabiele regelgeving en lagere toegangsdrempels om investeringen en opschaling van duurzame technologieën zoals warmtepompen (nu in 22% van de huizen) mogelijk te maken. Een extra rem op de overstap vormt dat elektriciteit voor huishoudens momenteel ongeveer 2,5 keer duurder is dan gas, grotendeels door belastingen.