Grote vlucht naar particuliere zorgverzekeringen in Andalusië
In dit artikel:
In Andalusië zoeken steeds meer inwoners uit wantrouwen in het publieke stelsel hun heil bij particuliere zorgverzekeraars. Volgens Fundación IDIS hadden eind 2024 bijna 1,9 miljoen Andalusiërs een aanvullende privéverzekering — tegen 1,23 miljoen in 2013, een stijging van ruim 660.000 in tien jaar. Tegelijkertijd verdubbelden de door private verzekeraars geïnde premies van circa €841 miljoen naar ruim €1,6 miljard.
De omslag wordt toegeschreven aan slechte bereikbaarheid van zorg, lange wachttijden en personeelstekorten. Waar in 2018 nog ruim 51% van de Andalusiërs binnen 48 uur zorg kreeg, was dat in 2024 slechts 14,4%, waarmee de regio tot de slechtst presterende van Spanje behoort. Vakbonden (UGT, CCOO) en belangenorganisaties (FSDAP) leggen de oorzaak bij langdurige onderinvestering in de openbare gezondheidszorg; marea blanca wijst op het verlies van ongeveer 9.000 zorgmedewerkers tussen 2010 en 2020 en op bezuinigingen en onzekere arbeidscontracten.
De recente problemen rond borstkankerscreening — waarbij uitslagen ontbraken of onderzoeken onzeker bleken — hebben de vlucht naar de privézorg versterkt. Vrouwen met voldoende middelen kiezen vaker voor duurdere privéconsulten of tweede meningen, soms voor kosten van meer dan €200 per afspraak. Daarnaast heeft de huidige regering informatie over wachttijden voor bepaalde onderzoeken volgens CCOO niet langer openbaar gemaakt.
Actuele stakingen van technisch zorgpersoneel (TSS), onder andere in Málaga, illustreren de instabiliteit: al dagenlang worden duizenden diagnostische onderzoeken opgeschort. Vakbond SIETeSS meldt dat momenteel zo’n twee derde van de dagelijkse tests niet wordt uitgevoerd, wat de druk op het systeem verder opvoert.
Het resultaat is dat particuliere zorgverzekeringen voor steeds meer Andalusiërs niet langer een luxe zijn maar een noodzakelijke voorziening — al is dat alleen weggelegd voor wie het zich kan veroorloven. De wissel naar privézorg vergroot ongelijkheid in toegang tot snelle en zekere medische zorg en versterkt de tweedeling tussen publiek en privaat in de Andalusische gezondheidszorg.