Komt de militaire dienstplicht terug in Spanje door Europese druk?

In dit artikel:

Door de oorlog in Oekraïne en bredere geopolitieke spanningen is in Europa de discussie over hoe je snel militair personeel kunt mobiliseren opnieuw opgelaaid. Landen als Duitsland (met plannen om 18‑jarigen te registreren), Frankrijk en Italië onderzoeken of ze weer of anders vormgegeven plichten voor jongeren willen invoeren om grotere reserves en betere crisisparaatheid te krijgen.

In Spanje daarentegen houdt het ministerie van Defensie vast aan een puur beroepsleger. De verplichte dienstplicht werd al in 2001 opgeschort en de regering ziet momenteel geen reden om die maatregel terug te draaien; volgens het ministerie biedt het professionele leger voldoende capaciteit voor de nationale veiligheid.

Toch klinkt binnen militaire kringen en bij reservisten kritiek op de huidige situatie. Zij pleiten voor een betaalde, vrijwillige militaire basisopleiding voor jongeren — een soort moderne “mili” — waarmee Spanje een grotere, jongere reservepopulatie kan opbouwen die inzetbaar is bij natuurrampen of veiligheidscrisissen. Voorstanders denken ook dat zo’n traject maatschappelijke betrokkenheid en discipline kan bevorderen.

Tegenstanders noemen de financiële en praktische bezwaren: het herstellen van massale dienstplicht zou duur zijn, het Nederlandse voorbeeld niet direct herhaalbaar, en het leger heeft moeite om met lage salarissen te concurreren met civiele banen. Bovendien wijzen experts erop dat het oude systeem weliswaar goedkoop was maar weinig effectief, en dat verdere professionalisering van de strijdkrachten verstandiger kan zijn dan terugkeer naar algemene conscriptie.

Kortom: het debat leeft in Spanje, maar het officiële beleid verandert vooralsnog niet. Een vrijwillige, beter georganiseerde vorm van basisopleiding zou op termijn ter sprake kunnen komen als Europese landen verder herbewapenen en de vraag naar reservisten toeneemt, maar voorlopig blijft de dienstplicht in Spanje verleden tijd.