Laatste gletsjers van Spanje verdwijnen razendsnel
In dit artikel:
Onderzoekers van CryoPyr (IPE-CSIC) waarschuwen dat de gletsjers in de Spaanse Pyreneeën in het hydrologische jaar 2024–2025 uitzonderlijk snel ijs verliezen en in hoog tempo richting uitsterven gaan. Metingen laten zien dat de gletsjers gemiddeld meer dan een meter aan dikte inleverden; op meerdere plekken ging het om 3–4 meter. Volgens de onderzoekers maakt de combinatie van warme zomers en te weinig sneeuw in de winter dat er veel minder ijs bijkomt dan er smelt.
De grootste gletsjer van Spanje en Zuid-Europa, de Aneto, is in drie delen gebroken. Een van die stukken is stil komen te liggen en wordt door wetenschappers aangeduid als “helero” — stilstaand ijs dat niet meer als actieve gletsjer meetelt. De Aneto is gekrompen van ruim 135 hectare in 1981 naar ongeveer 30 hectare nu; in 2022 was dat nog circa 48 hectare. Op één moment brak zo’n 3,6 hectare los van de hoofdmassa. Ook andere ijsvelden zoals de Ossoue (gemiddeld 3,5 meter verlies) en gletsjers bij Monte Perdido, Posets en Infiernos verloren grote hoeveelheden ijs; de gletsjer bij Infiernos wordt dit jaar als geheel verdwenen beschouwd omdat er geen stroming meer is en alleen losse ijsresten overblijven.
Historisch telden de zuidelijke Pyreneeën in de 19e eeuw nog 52 gletsjers; anno 2025 blijven er nog maar 14 actieve gletsjers over, de meesten in slechte conditie. CryoPyr baseert zijn conclusies op jaargelijkse metingen met drones en laserscanners en plaatst 2024–2025 als het derde slechtste jaar sinds het begin van de waarnemingen — de twee andere slechte jaren vielen ook in de afgelopen vijf jaar. Blijft dit patroon van lage sneeuwval en hoge zomertemperaturen zich herhalen, dan verwachten de onderzoekers dat Spanje binnen ongeveer tien jaar geen actieve gletsjers meer zal hebben.
Het verdwijnen van deze ijsmassa’s raakt landschap, waterhuishouding en biodiversiteit: valleien, rivieren en bergmeren veranderen of verdwijnen, en opslag van smeltwater voor droge periodes neemt af. Een illustratief geval is het bergmeer Innominato, dat sinds de vorming in 2015 grotendeels weer verdwenen is door het wegsmelten van de ijsdam. CryoPyr stelt dat er geen realistisch scenario is waarin de Pyreneeën-gletsjers op langere termijn behouden blijven, en ziet de ontwikkelingen als een duidelijk gevolg van versterkte klimaatopwarming in berggebieden. (Bron: El País)